Περπάτημα: Πόσα αποκαλύπτει ο τρόπος που βαδίζουμε για την υγεία μας – Τι αλλάζει στα 45
Ένας καθηγητής Κλινικής Ανατομίας εξηγεί γιατί το περπάτημα αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους προγνωστικούς δείκτες της συνολικής υγείας
Το περπάτημα, μια φαινομενικά απλή δραστηριότητα, απαιτεί τον πολύπλοκο συντονισμό μεταξύ του εγκεφάλου και των μυών σε όλο το σώμα. Αυτή η περίπλοκη διαδικασία, εξηγεί σε άρθρο του στο The Conversation ο Adam Taylor, Καθηγητής και Διευθυντής του Κέντρου Εκμάθησης Κλινικής Ανατομίας στο Πανεπιστήμιο Lancaster, περιλαμβάνει τη μετάδοση σημάτων στους μύες των χεριών, του στήθους, της πλάτης, της κοιλιάς, της λεκάνης και των ποδιών.
Η ταχύτητα και ο τρόπος βάδισης μπορούν να αποκαλύψουν πολλά για την υγεία ενός ατόμου και τη διαδικασία γήρανσης.
Σαρκοπενία και νευρική ατροφία
Το γήρας φέρνει τη σαρκοπενία, δηλαδή την απώλεια μυϊκής μάζας, δύναμης και ποιότητας, η οποία ξεκινά συνήθως στην ηλικία των 40. Παράλληλα, το νευρικό σύστημα υφίσταται ατροφία, με τα νεύρα να καταγράφουν μείωση σε αριθμό και λειτουργικότητα. Μεταξύ των ηλικιών 20 και 60, οι άνθρωποι χάνουν περίπου 0,1% των νευρώνων τους ετησίως, με τον ρυθμό να αυξάνει σταδιακά συν τω χρόνω. Μέχρι την ηλικία των 90, ο εγκέφαλος μπορεί να έχει χάσει έως και 150 γραμμάρια ιστού σε σύγκριση με το βάρος του στην ηλικία των 50.
Ταχύτητα βαδίσματος ως προγνωστικός παράγοντας υγείας
Μελέτες δείχνουν ότι η ταχύτητα βαδίσματος στην ηλικία των 45 μπορεί να λειτουργήσει ως δείκτης πρόγνωσης της σωματικής και ψυχικής υγείας μελλοντικά. Μετά την ηλικία των 60 έρχεται η πρώτη αισθητή μείωση στην ταχύτητα της βάδισης, αναφέρει ο καθηγητής, η οποία πιθανώς να αποτελεί πρώιμο δείκτη νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η νόσος Πάρκινσον, «η οποία διαταράσσει την επικοινωνία εγκεφάλου και μυοσκελετικού συστήματος, οδηγώντας σε πιο αργό, λιγότερο συμμετρικό και πιο ασταθή βηματισμό». Τέτοιες αλλαγές, σημειώνει, μπορεί να είναι ανεπαίσθητος αλλά ανιχνεύσιμες κατά τα πρώιμα στάδια της νόσου.
Γνωστική έκπτωση και βάδισμα
Η γνωστική έκπτωση επηρεάζει με τη σειρά της τον βηματισμό, οδηγώντας σε μικρότερου μήκους δρασκελισμό, που απαιτεί περισσότερο χρόνο για την ολοκλήρωσή του. «Οι πολύπλοκοι μηχανισμοί της βάδισης βοηθούν να μην πέσουμε, με τους μυς της κνήμης να τραβούν το πόδι προς τα πάνω καθώς το φέρνουμε προς τα μπρος. Σε κάποιους ανθρώπους ο μηχανισμός αυτός αρχίζει να μη λειτουργεί με αποτέλεσμα να σκοντάφτουν» αναφέρει έπειτα ο Taylor για την κατάσταση που ονομάζεται πτώση άκρου ποδός, γνωστή και ως πάρεση περονιαίου νεύρου, και περιγράφει ουσιαστικά τη δυσκολία να σηκώσουμε το μπροστινό μέρος του ποδιού.
Περιφερική αρτηριακή νόσος
«Ο πόνος στους γλουτιαίους μυς, στο πίσω μέρος του ποδιού και στη γάμπα κατά το περπάτημα, ο οποίος υποχωρεί όταν σταματάτε, μπορεί να υποδηλώνει περιφερική αρτηριακή νόσο» αναφέρει στη συνέχεια ο καθηγητής. Η περιφερική αρτηριακή νόσος ή περιφερική αποφρακτική αρτηριοπάθεια προκαλείται από τη στένωση/απόφραξη των αρτηριών του κάτω άκρου, λόγω κυρίως αθηροσκλήρωσης, με αποτέλεσμα τη μειωμένη αιμάτωση και αυξημένη συσσώρευση γαλακτικού οξέος, που προκαλεί κράμπες. Στους παράγοντες κινδύνου για τη νόσο περιλαμβάνονται το κάπνισμα, τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης, η υπέρταση, ο διαβήτης και το οικογενειακό ιστορικό αγγειακής νόσου.
Αστάθεια και έλλειψη βιταμίνης Β12
Η αστάθεια και τα προβλήματα ισορροπίας μπορεί να μαρτυρούν έλλειψη βιταμίνης Β12. Τα συμπτώματα στους ενήλικες αναπτύσσονται σταδιακά, ενώ στα παιδιά μπορεί να εμφανιστούν άμεσα λόγω της ανάπτυξης του νευρικού συστήματος. Η κατάσταση είναι αναστρέψιμη και σχετικά απλή, καθησυχάζει ο Taylor, με τις θεραπευτικές λύσεις να περιλαμβάνουν ενέσεις ή διατροφικές παρεμβάσεις, με αύξηση ή προσθήκη στη δίαιτα τροφίμων πλούσιων σε Β12, όπως το κρέας, τα ψάρια, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά. «Προβλήματα στο εσωτερικό αυτί, όπως η λαβυρινθίτιδα, μπορούν επίσης να προκαλέσουν προσωρινά προβλήματα ισορροπίας και βαδίσματος, τα οποία συνήθως υποχωρούν χωρίς θεραπεία» συμπληρώνει.