Doomscrolling: Τι είναι και πώς επηρεάζει την ψυχική υγεία;
Αν χαζεύετε συνεχώς αρνητικές ειδήσεις στα social media, βάζετε σε κίνδυνο την ευημερία σας. Υπάρχουν, όμως, τρόποι για να περιορίσετε αυτή την επιβλαβή συνήθεια.
Με τον όρο «doomscrolling» οι επιστήμονες αναφέρονται στην συνήθεια που έχουν αποκτήσει ορισμένοι άνθρωποι να σκρολάρουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διαβάζοντας μόνο αρνητικές ειδήσεις και αναρτήσεις.
Πρόκειται για μια καταστροφική διαδικασία, η οποία ενισχύθηκε από την πανδημία covid-19 και έπειτα, που η ανθρωπότητα κατακλυζόταν από τα αρνητικά και θανατηφόρα γεγονότα παγκοσμίως. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η πανδημία έδωσε όνομα στον όρο, ως μια νέα λέξη που δημιουργήθηκε εκείνη την περίοδο, ενώ το δημοφιλές Merriam-Webster αναφέρει το doomscrolling ως λέξη που πρέπει να παρακολουθείται.
Ακόμα και σήμερα, που βιώνουμε τόσες αναταραχές και η κλιματική αλλαγή μας επηρεάζει όλους πρακτικά και ψυχικά, το doomscrolling συνεχίζει να κερδίζει έδαφος στην καθημερινότητα των χρηστών.
Η αλήθεια είναι ότι είμαστε όλοι ευάλωτοι και εκτεθειμένοι στην άσχημη, εκφοβιστική και αρνητική πληροφόρηση από όλα τα μέσα. Πόσω μάλλον αν τα καταναλώνουμε απευθείας από το κινητό μας, τη συσκευή που έχουμε, αναπόφευκτα, πάντα δίπλα μας.
Το doomscrolling μπορεί να ξεκινήσει ως ένας τρόπος να παραμένει κάποιος ενημερωμένος για όσα συμβαίνουν στον κόσμο. Πολύ εύκολα, όμως, η συνεχής και καθημερινή αλόγιστη χρήση θα μετατραπεί σε εθισμό. Όσο αισθάνεστε άσχημα θα τροφοδοτείτε έναν φαύλο κύκλο αρνητικών συναισθημάτων μέσα σας και θα συνεχίσετε να σκρολάρετε, νιώθοντας θλίψη, ματαιότητα, άγχος και πανικό.
Οι κίνδυνοι για την ψυχική υγεία
Ήδη, τα τελευταία χρόνια μελέτες συνεχώς αποδεικνύουν την αρνητική επίπτωση που έχουν τα social media στην ψυχική υγεία και τη διάθεσή μας.
Η σύγκριση με τους άλλους, το άγχος, η κατάθλιψη και η αύξηση της μοναξιάς συγκαταλέγονται στις πιο συχνές επιπτώσεις. Φανταστείτε πως οι αρνητικές ειδήσεις για βία, θανάτους, ασθένειες και αδικία μπορούν να πολλαπλασιάσουν τις σοβαρές συνέπειες προς τον ψυχικό μας κόσμο.
Με λίγα λόγια το doomscrolling…
Ενισχύει αρνητικές σκέψεις και άσχημα συναισθήματα: Όταν το μυαλό και η διάθεσή μας είναι βαριά, ψάχνουμε να επιβεβαιώσουμε αυτό το βάρος. Έτσι, μπαίνοντας στον φαύλο κύκλο του doomscrolling αυξάνουμε το άγχος και την θλίψη.
Επιβαρύνει τις ψυχικές ασθένειες: Αν αντιμετωπίζετε κάποια ψυχική διαταραχή είναι πολύ πιθανό να βιώσετε κάποιο επεισόδιο εξαιτίας της αρνητικής πληροφορίας με την οποία εμποτίζετε το μυαλό σας.
Αυξάνει την αγωνία: Ανακυκλώνοντας κάθε άσχημη πληροφορία που διαβάζετε, είναι πολύ εύκολο να κάνετε αγωνιώδεις σκέψεις επιβίωσης που μπορεί να σας οδηγήσουν ακόμα και σε κρίσεις πανικού.
Προκαλεί αϋπνία: Αν σκρολάρετε πριν τον ύπνο, ρισκάρετε να μείνετε ξάγρυπνοι όλη τη νύχτα. Καθώς αυξάνεται το άγχος σας, είναι επόμενο να μην μπορείτε να χαλαρώσετε και, αντιθέτως, να έχετε έναν κακό ύπνο ή εφιάλτες.
Εντείνει την ανησυχία: Οι ψευδείς αναρτήσεις είναι συχνό φαινόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Διαβάζοντας, λοιπόν, την Χ πληροφορία και μέσα σε λίγα λεπτά αναιρώντας αυτή την πληροφορία με μια νέα Ψ αντίθετη άποψη για το ίδιο γεγονός, βιώνετε αναστάτωση και αμφισβητείτε την κρίση σας.
Πυροδοτεί στρες: Ο υπερβολικός χρόνος στα social media έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει την εκκριση στρεσογόνων ορμονών, όπως της κορτιζόλης και της αδρεναλίνης. Όσα περισσότερα άσχημα νέα διαβάζετε να υπολογίζετε τα ανάλογα ποσοστά κορτιζόλης και αδρεναλίνης να απελευθερώνονται στον εγκέφαλο και το σώμα σας. Το επακόλουθο θα είναι η προσωπική σας εξουθένωση.
Tips για να μειώσετε το Doomscrolling
Όλα ξεκινούν από την επίγνωση ότι το doomscrolling σάς κάνει κακό. Ευτυχώς, πρόκειται για μια κατάσταση της οποίας τον έλεγχο έχετε μόνο εσείς. Αυτά είναι τα βήματα που θα σας βοηθήσουν:
Θέστε χρονόμετρο και συγκεκριμένες ώρες της ημέρας που θα σκρολάρετε. Όταν σας ειδοποιήσει το χρονόμετρο, μπορείτε να σταματήσετε.
Απομακρύνετε το κινητό σας τηλέφωνο από τον χώρο που κοιμάστε ή χαλαρώνετε. Αν χρειάζεται, απενεργοποιήστε και το ίντερνετ. Αντικαταστήστε το smartphone με ένα βιβλίο.
Απομακρυνθείτε από την Τεχνολογία: Για λίγες ώρες μέσα στην ημέρα αποσυνδεθείτε όχι μόνο από το κινητό σας τηλέφωνο, αλλά και από τον υπολογιστή και το tablet σας. Εναλλακτικά, βγείτε βόλτα, μιλήστε με έναν φίλο, αθληθείτε, διαβάστε, μαγειρέψτε, κάντε ένα σπα ή ένα μασάζ.
Σκρολάρετε με επίγνωση και σκοπό: Το σκρολαρισμα σε οριοθετημένο πλαίσιο για τη βασική και ολιστική ενημερωση είναι αποδεκτό και χρήσιμο. Όταν αυτό ξεπερνά τα όρια και μας αρρωσταίνει, μετατρέπεται σε εμμονή. Συγκεντρωθείτε στο τώρα και μην ανατρέχετε στο παρελθόν ή στο μέλλον, στο τι συνέβη ή τι θα μπορούσε να συμβεί.
Εστιάστε στα θετικά: Προτιμήστε περισσότερο τις θετικές ειδήσεις. Επικοινωνήστε με τους φίλους σας και όσους δεν μπορείτε να βλέπετε συχνά. Αποκλείστε σελίδες και προφίλ που τρομοκρατούν. Καταναλώστε ακόμα και αστείες αναρτήσεις που μπορεί να σας φτιάξουν τη διάθεση.
Είναι πολύ εύκολο να παρασυρθείτε στην αδηφάγα ροή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Δοκιμάστε την άλλη πλευρά μέρα με τη μέρα και περισσότερο. Τα θετικά συναισθήματα που θα γεμίσουν την ύπαρξή σας όταν δεν κάνετε doomscrolling αλλά δραστηριότητες, θα κερδίζουν έδαφος καθημερινά.
Έτσι, σταδιακά, θα επιλέγετε την ευχαρίστηση έναντι του φαύλου κύκλου της απογοήτευσης και της θλίψης. Αν διαπιστώσετε ότι, παρά τις προσπάθειές σας, αισθάνεστε εγκλωβισμένοι, στάσιμοι και θλιμμένοι, σκεφτείτε να μιλήσετε με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας για να διαχειριστείτε το πρόβλημα.